ლეცკო სქოლიო | სანავიგაციო მენიუქრონიკა ან პოლონეთის მმართველთა ქმედებანი. წიგნი I
პიასტები
პოლ.პოლიანთაპიასტებისგალ ანონიმის ქრონიკებიდანტახტის მემკვიდრეობასიემოვიტისსიემომისლისლათინიზირებულოსვალდ ბალცერისონომასტიკისმიეშკო Iჰენრიხ ლოვმიანსკიგერარდ ლაბუდაკაზიმირ იასინსკიმონოგრაფიაშისტანისლავ ზაკრჟევსკიმორავიისსტანისლავ კენტრჟინსკიმლიეჟისსობესკებისდალენბურგისსობესლავისვიდუკინდ კორვეელისკონსტანტინ VII ბაგრიანოროდნის
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ლეცკო
სტატიის შეუმოწმებელი ვერსიაJump to navigation
Jump to search
| ლეცკო ლეშეკი ლესტეკი | |
|---|---|
Lestek Leszek | |
 | |
| პოლონეთი პოლიანთა მთავარი | |
| წინამორბედი: | სიემოვიტი |
| მემკვიდრე: | სიემომისლი |
| შვილები: | სიემომისლი |
| დინასტია: | პიასტი |
| მამა: | სიემოვიტი |
ლეცკო ვიკისაწყობში | |
ლეცკო ან ლეშეკი ან ლესტეკი (პოლ. Lestek, Leszek) — ნახევრად ლეგენდარული თავადი, პოლიანთა მთავარი პიასტების დინასტიიდან, რომელიც ცნობილია მხოლოდ გალ ანონიმის ქრონიკებიდან, რომლის თანახმადაც, მან ტახტის მემკვიდრეობა მიიღო თავისი მამის სიემოვიტის გარდაცვალების შემდეგ, იყო შემდეგი მთავრის სიემომისლის მამა და «თავისი საბრძოლო დიდება გაუთანაბრა მამამისის საბრძოლო დიდებასთან»[1].
მთავრის სახელის წარმომავლობა არაა ცნობილი. ჩვეულებრივ მას უკავშირებენ სიტყვას lście (ცბიერება, ეშმაკობა). სავარაუდოდ, ლესტეკი წარმოადგენს სლავური სახელების Lścimir (ლსტიმირი) ან Lścisław (ლსტისლავი) შემოკლებულ ფორმას. ისტორიულ წყაროებში ეს სახელი გვხვდება სხვადასხვა ლათინიზირებულ ვერსიებში, დროთა განმავლობაში დომინირებას იწყებს მისი ფორმა - Leszek (ლეშეკი). ბოლო დრომდე ისტორიოგრაფიაში დომინირებდა ფორმა - Lestko (ლესტკო ან ლეშკო), რომელიც გავრცელდა ოსვალდ ბალცერის პოპულარული ნაწარმოების «პიასტების გენეალოგია» (1895) დამსახურებით. ამ დროს, თანამედროვე პოლონელი ონომასტიკის მკვლევარები ამ ფორმას მიიჩნევენ ლათნიზირებულს, და მის აუტენტიურ ფორმად Lestek (ლესტეკი) და Leszek (ლეშეკი) მიიჩნევენ[2].
თავდაპირველად არც ერთი მკვლევარი არ აყენებდა ეჭვის ქვეშ პირველ პიასტების ისტორიულობას. პირველად ეჭვი შეიტანეს მეცხრამეტე საუკუნის მეორე ნახევარში. მიეშკო I წინამორბედი პიასტების ისტორიულობის სასარგებლოდ გამოდიოდნენ, ჰენრიხ ლოვმიანსკი, გერარდ ლაბუდა და კაზიმირ იასინსკი. თავის მონოგრაფიაში «პირველი პიასტრების გენიოლოგია» კაზიმირ იასინსკი წერდა[3]:
 ვიკიციტატაში? არის გვერდი თემაზე: ლეცკო |
მთავრის ცხოვრების და მართვის წლები ცნობილი არაა. სავარაუდოდ, ის უნდა დაბადებულიყო მიახლოებით 870—880 წლებში, ხოლო მთავარი უნდა ყოფილიყო 900—910 წლებში. სიკვდილს კი ვარაუდობენ 930—940 წლებისთვის, ჰენრიხ ლევმიანსკის მოჰყავს 950 წელი. ასევე არაფერია ცნობილი მისი მეუღლის შესახებ. სტანისლავ ზაკრჟევსკი ვარაუდობდა რომ, ლეცკოს მეუღლე შეიძლება ყოფილიყო მორავიის მთავრის ქალი[5]. სტანისლავ კენტრჟინსკიმ მიაქცია ყურადღება XIV საუკუნის ნაკლებად ცნობილ ბელგიელი ქრონისტის შეტყობინებას, რომლის მიხედვითაც ლიეჟის ეპისკოპოსი ევრაკერი იყო პოლონეთის მთავრის და საქსონელი მთავრის ქალის ვაჟიშვილი, და ივარაუდა, რომ ნახსენები მთავარი შეიძლება მხოლოდ ყოფილიყო ლეცკო. ასეთ სჯა-ბაას სერიოზული საფუძველი არ ააქვს და ის მხოლოდ როგორც ჰიპითეზა რჩება. სობესკების საგვარეულო ლეგენდის მიხედვით ლეცკოს ქალიშვილი იყო მეტოდია — სობესლავის (სობეჟის) დალენბურგის (დალენსკის) მთავრის სობესლავის შვილიშვილის მეუღლე[6].
ლეცკოს კავშირი სხვა სახელწოდებებთან |
ითვლება რომ სახელი ლეცკოსაგან წარმოსდგება სიტყვები Lestkowie (ლესტკოვიე) და Lestkowice (ლესტკოვიცი), ზოგჯერ ასე უწოდებდნენ მიეშკო I-ის დროს პოლიანთა სახელმწიფოს მცხოვრებლებს. ვიდუკინდ კორვეელის ქრონიკების მიხედვით, მიეშკო I-ის ქვეშევრდომებად იყვნენ Licikaviki (ლიციკაციკები) ტომები. იმპერატორ კონსტანტინ VII ბაგრიანოროდნის "იმპერიის მართვის" შესახებ ნაშრომებში 948 წწ. მოხსენიებულია ხალხი, რომელსაც უწოდებს - Litzke (ლიცკი).
სქოლიო |
↑ გალ ანონიმი. ქრონიკა ან პოლონეთის მმართველთა ქმედებანი. წიგნი I // სლავიანური ქრონიკები / თარგმანი ლ. მ. პოპოვი. — თარგი:მ.: გლაგოლი, 1996. — С. 334.
↑ Jasiński K. Rodowód pierwszych Piastów. — Warszawa-Wrocław, — 1992. — S. 48-50.
↑ Jasiński K. Rodowód pierwszych Piastów. — Warszawa, 1992 (ხელახალი გამოცემა). — S. 46-47.
↑ Przekaz Galla o Piastach przedmieszkowych zasługuje na zaufanie aż z kilku względów: 1. intencją kronikarza właśnie w tym fragmencie jego relacji było przekazanie wiadomości, które uważał za prawdziwe, zaczerpnięte z wiernej pamięci, 2. wiadomości te przechowały się w tradycji dynastycznej przywiązującej dużą wagę do początków dynastii, 3. treść "trzeciej opowieści" nie zawiera elementów legendarnych (baśniowych), przy czym nie do przyjęcia jest zarzut zmyślenia występujących w niej imion, 4. lista imion u Galla znajduje poparcie poprzez porównanie jej z podobnymi listami książąt ruskich i czeskich Przemyślidów oraz 5. autentyczność listy Gallowej potwierdzają wyniki badań nad początkami państwa polskiego, wykazujące, że nie sięgają one dopiero panowania Mieszka I.
↑ Zakrzewski S. Bolesław Chrobry Wielki. — Lwów, 1925. — S. 72.
↑ Korzon T. Dola i niedola Jana III Sobieskiego. — T. I. — Kraków, 1898.
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- პიასტები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.244","walltime":"0.293","ppvisitednodes":"value":4593,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":13438,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":4599,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":11,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":0,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":3004,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 247.117 1 -total"," 81.91% 202.403 1 თარგი:ინფოდაფა_მმართველი"," 78.31% 193.510 1 თარგი:ინფოდაფა"," 31.34% 77.455 2 თარგი:Wikidata"," 13.35% 32.986 174 თარგი:ინფოდაფა/რიგი"," 7.71% 19.048 1 თარგი:სქოლიო"," 3.52% 8.694 1 თარგი:PAGENAMEBASE"," 2.54% 6.285 1 თარგი:Str_find"," 2.50% 6.185 1 თარგი:Lang-pl"," 1.50% 3.701 1 თარგი:Main_other"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.035","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1085812,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1335","timestamp":"20190313073009","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10dau10d4u10eau10d9u10dd","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%9A%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%99%E1%83%9D","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q28414","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q28414","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2011-01-03T17:25:57Z","dateModified":"2018-04-25T14:47:30Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d9/Lestek.PNG"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":126,"wgHostname":"mw1268"););
