ფიდე ჭადრაკის საერთაშორისო ფედერაციის წევრი ქვეყნები | ლიტერატურა | რესურსები ინტერნეტში | სანავიგაციო მენიუოფიციალური საიტიBritannica11988724c1044932-20000 0001 2151 4527n50067918ko2002152584027956091125119978
საერთაშორისო სპორტული ორგანიზაციებიჭადრაკი1924 წელს დაარსებული ორგანიზაციები
20 ივლისი1924არკადი დვორკოვიჩიფრანგ.1924ივნისსპარიზშიVIII ოლიმპიური თამაშებისსაფრანგეთიდიდი ბრიტანეთიალექსანდრ რიუბისნიდერლანდებიარგენტინაბელგიადიდი ბრიტანეთიესპანეთიიტალიაიუგოსლავიაკანადაპოლონეთირუმინეთისაფრანგეთიუნგრეთიჩეხოსლოვაკიაშვეიცარიანიდერლანდებინიდერლანდელიჰიმნიდროშაფრანგულირუსული1947ინგლისურიგერმანულიესპანური
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ფიდე
სტატიის შეუმოწმებელი ვერსიაJump to navigation
Jump to search
| ფიდე FIDE | |
 ფიდე | |
| დაარსების თარიღი | 20 ივლისი, 1924 |
|---|---|
| წევრები | 158 ქვეყანა |
| გენერალური მდივანი | არკადი დვორკოვიჩი (პრეზიდენტი) |
ჭადრაკის საერთაშორისო ფედერაცია (ფრანგ. Federation Internationale Des Echecs - FIDE) — საერთაშორისო სპორტული ორგანიზაცია, რომელიც აერთიანებს ეროვნულ საჭადრაკო ფედერაციებს. ეწევა ჭადრაკის პოპულარიზაციას მთელ მსოფლიოში და ატარებს სხვადასხვა საერთაშორისო შეჯიბრებებს: მსოფლიოს ჩემპიონატებს ვაჟებსა და ქალებს შორის, მსოფლიოს ჩემპიონატებს სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფებში, ვაჟთა და ქალთა საჭადრაკო ოლიმპიადებს ანიჭებს საერთაშორისო წოდებებს, აქვეყნებს ელოს კოეფიციენტთა ცხრილს და სხვა.
დაარსდა 1924 წლის ივნისს პარიზში VIII ოლიმპიური თამაშების დროს, ლ. ვენსანის (საფრანგეთი), ლ. რისეს (დიდი ბრიტანეთი) და ალექსანდრ რიუბის (ნიდერლანდები) ინიციატივით. ფიდეს დამაარსებლები იყვნენ: არგენტინა, ბელგია, დიდი ბრიტანეთი, ესპანეთი, იტალია, იუგოსლავია, კანადა, პოლონეთი, რუმინეთი, საფრანგეთი, უნგრეთი, ჩეხოსლოვაკია, შვეიცარია და ნიდერლანდები. პირველ პრეზიდენტად აირჩიეს ნიდერლანდელი ალექსანდრ რიუბი. ამჟამად აერთიანებს 163 ქვეყნის საჭადრაკო ფედერაციას. ფედერაციას აქვს საკუთარი ჰიმნი და დროშა. ფიდეს დევიზია: ,,ჩვენ ერთი ოჯახი ვართ’’ (ლათ: Gens una sumus). ფიდესთან კავშირშია მიმოწერით ჭადრაკის თამაშის საერთაშორისო ფედერაცია, უსინათლო მოჭადრაკეთა საერთაშორისო ასოციაცია (IBCA), ყრუმუნჯთა საერთაშორისო საჭადრაკო კომიტეტი (ICSC), ინვალიდ სპორტსმენთა ასოციაცია (IPCA), საჭადრაკო კომპოზიციის კომიტეტი და საჭადრაკო პრესის საერთაშორისო ასოცოაცია.
ფიდეს სამუშო ენებია: ფრანგული, რუსული (1947 წლიდან), ინგლისური, გერმანული და ესპანური ენები.
ფიდეს წევრობის უფლება აქვს ყველა ეროვნულ საჭადრაკო ფედერაციას, მხოლოდ არა უმეტეს ერთისა ერთი ქვეყნიდან. ფიდეს უმაღლესი ორგანოა გენერალური ასამბლეა, რომელიც ორ წელიწადში ერთხელ იმართება. ასამბლეაზე ოთხი წლის ვადით ირჩევენ პრეზიდენტს და ფიდეს ბიუროს. თუ ფიდეს წევრთა 1/8 მოითხოვს რიგგარეშე ასამბლეის ჩატარებას, მაშინ პრეზიდენტი ვალდებულია ოთხი თვის ვადაში მოიწვიოს იგი. ფიდეს ბიუროში შედიან: პრეზიდენტი, 3 ვიცე-პრეზიდენტი, გენერალური მდივანი და 4 სხვა წევრი. ბიუროს ექსტრემალურ სიტუაციებში ენიჭება ასამბლეის უფლებები.
ფიდეს ერთ-ერთი მთავარი ორგანოა ცენტრალური კომიტეტი. მის შემადგენლობაში შედიან პრეზიდენტი, ვიცე-პრეზიდენტები, რეგიონალური ზონების პრეზიდენტები, გენერალური მდივანი, ხაზინადარი, სარევიზიო კომისიის თავმჯდომარე, ბიუროს 8 წევრი, ეროვნული ფედერაციების წარმომადგენლები და მამაკაცთა და ქალთა შორის მსოფლიოს ჩემპიონები. ცენტრალური კომიტეტი იკრიბება წელიწადში ერთხელ. იგი ამზადებს გენერალური ასამბლეის ჩატარებას და იმ წელს, როდესაც არ ტარდება ასამბლეა კომიტეტი წყვეტს ფიდეს წინაშე მდგარ გადაუდებელ საკითხებს.
გარდა ხელმძღვანელი ორგანოებისა, ფიდეში არის სამუშო კომისიებიც.
- საკვალიფიკაციო კომისია
- წესების კომისია
- განვითრებადი ქვეყნებისადმი დახმარების კომისია
- მუდმივი ფონდის ადმინისტრაცია
- საჭადრაკო კომპოზიციის კომისია
- ქალთა ჭადრაკის კომისია
- ბავშვთა ჭადრაკის კომისია
- ბეჭდვითი საქმის და ინფორმაციის კომისია
საქმიანობის გასამარტივებლად შექმნილია კონტინენტალური საჭადრაკო ფედერაციებიც:
- ევროპის საჭადრაკო კავშირი
- აზიის ჭადრაკის ფედერაცია (აქ შედის ავსტრალიაც)
- ამერიკის ჭადრაკის კონფედერაცია
- აფრიკის საჭადრაკო კავშირი
გარდა ამ მთავარი კონტინენტალური საჭადრაკო ორგანიზაციებისა შექმნილია სხვა რეგიონალური საჭადრაკო კავშირებიც:
- თანამეგობრობის ჭადრაკის ასოციაცია
- არაბული ქვეყნების ჭადრაკის ფედერაცია
- ასეან-ის ჭადრაკის ასოციაცია
- შავი ზღვის აუზის ქვეყნების ჭადრაკის ასოციაცია
- ხმელთაშუა ზღვის აუზის ქვეყნების ჭადრაკის ასოციაცია
- იბერო-ამერიკული ჭადრაკის ფედერაცია
- პატარა ხალხების ჭადრაკის ასოციაცია
- სასკოლო ჭადრაკის საერთაშორისო ასოციაცია
ფიდეს ეგიდით ტარდება შემდეგი (ძირითადი) ტურნირები:
- მსოფლიოს ჩემპიონატი ჭადრაკში ვაჟთა შორის
- მსოფლიოს ჩემპიონატი ჭადრაკში ქალთა შორის
- მსოფლიოს გუნდური ჩემპიონატი ვაჟთა შორის
- მსოფლიოს გუნდური ჩემპიონატი ქალთა შორის
- ვაჟთა საჭადრაკო ოლიმპიადები
- ქალთა საჭადრაკო ოლიმპიადები
- ევროპის ჩემპიონატი ვაჟთა შორის
- ევროპის ჩემპიონატი ქალთა შორის
- ევროპის გუნდური ჩემპიონატი ვაჟთა შორის
- ევროპის გუნდური ჩემპიონატი ქალთა შორის
- მსოფლიოს ჩემპიონატები სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში
- ევროპისა და სხვა კონტინენტების ჩემპიონატები სხვადასხვა ასაკობრივ ჯგუფში
გარდა ამ ტურნირებისა ტარდება სხვადასხვა რეგიონალური გუნდური ტურნირები როგორც სანაკრებო, ასევე საკლუბო დონეზე.
გარდა ფიდე-ს მიერ ორგანიზებული ტურნირებისა ტარდება მრავალი საერთაშორისო ტურნირი, რომლებსაც ცალკეული ფედერაციები, ქალაქების მერიები, მსხვილი კომპანიები და შეძლებული მეცენატები ატარებენ როგორც ვაჟთა, ასევე ქალთა შორის.
ფიდეს პრეზიდენტები
| სახელი გვარი | ქვეყანა | წლები |
|---|---|---|
ალექსანდრე რიუბი |  ნიდერლანდები | 1924-1949 |
ფოლკე როგარდი |  ინგლისი | 1949-1970 |
მაქს ეივე | ნიდერლანდები | 1970-1978 |
ფრიდრიკ ოლაფსონი |  ისლანდია | 1978-1982 |
ფლორენსიო კამპომანესი |  ფილიპინები | 1982-1995 |
კირსან ილიუმჟანოვი |  რუსეთი | 1995-2018 |
არკადი დვორკოვიჩი | რუსეთი | 2018-დან |
ჭადრაკის საერთაშორისო ფედერაციის წევრი ქვეყნები |
 ავსტრალია |  ავსტრია |  აზერბაიჯანი |  ავღანეთი |  ალბანეთი |
 ალჟირი |  ამერიკის ვირჯინიის კუნძულები |  აშშ |  ანდორა |  ანგოლა |
 არაბთა გაერთიანებული საამიროები |  არგენტინა |  არუბა |  ახალი ზელანდია |  ბანგლადეში |
 ბარბადოსი |  ბაჰამის კუნძულები |  ბაჰრეინი |  ბელგია |  ბელიზი |
 ბერმუდის კუნძულები |  ბელარუსი |  ბოლივია |  ბოსნია და ჰერცეგოვინა |  ბოტსვანა |
 ბრაზილია |  ბრიტანეთის ვირჯინიის კუნძულები |  ბრუნეი |  ბულგარეთი |  ბურუნდი |
 განა |  გერმანია |  გერნსი |  გვატემალა |  დანია |
 დომინიკანელთა რესპუბლიკა |  ეგვიპტე |  ეთიოპია |  ეკვადორი |  ესპანეთი |
 ესტონეთი |  ვენესუელა |  ვიეტნამი |  ზამბია |  ზიმბაბვე |
 იამაიკა |  იაპონია |  იემენი |  ინგლისი |  ინდოეთი |
 ინდონეზია |  იორდანია |  ირანი |  ირლანდია | ისლანდია |
 ისრაელი |  იტალია |  თურქეთი |  თურქმენეთი |  კამბოჯა |
 კანადა |  კენია |  კვიპროსი |  კოლუმბია |  სამხრეთი კორეა |
 კოსტა-რიკა |  კოტ-დ’ივუარი |  კუბა |  ლაოსი |  ლატვია |
 ლიტვა |  ლიხტენშტაინი |  ლუქსემბურგი |  მადაგასკარი |  მაკაო |
 მაკედონია |  მალავი |  მალაიზია |  მალტა |  მაროკო |
 მავრიკი |  მექსიკა |  მიანმარი |  მოზამბიკი |  მოლდოვა |
 მონაკო |  მონღოლეთი |  ნამიბია |  ნეპალი |  ნიგერია |
 ნიკარაგუა |  ნორვეგია |  პაკისტანი |  პალაუ |  პალესტინა |
 პანამა |  პაპუა-ახალი გვინეა |  პარაგვაი |  პერუ |  პოლონეთი |
 პორტუგალია |  პუერტო-რიკო |  რუანდა |  რუმინეთი | რუსეთი |
 საბერძნეთი |  სალვადორი |  სამხრეთ აფრიკის რესპუბლიკა |  სან-მარინო |  საფრანგეთი |
 საქართველო |  სერბეთი |  სოლომონის კუნძულები |  სიერა-ლეონე |  სინგაპური |
 სირია |  სლოვენია |  სლოვაკეთი |  სომალი |  სომხეთი |
 სუდანი |  სურინამი |  ჩინეთის ტაიბეი |  ტაილანდი |  ტაჯიკეთი |
 ტრინიდადი და ტობაგო |  ტუნისი |  უგანდა |  უელსი |  უზბეკეთი |
 უკრაინა |  უნგრეთი |  ურუგვაი |  ფარერის კუნძულები | ფილიპინები |
 ფინეთი |  ფიჯი |  ქუვეითი |  ყაზახეთი |  კატარი |
 ყირგიზეთი |  შვედეთი |  შვეიცარია |  შოტლანდია |  შრი-ლანკა |
 ჩეხეთი |  ჩილე |  ჩინეთი |  ხორვატია |  ჯერსი |
 ჰაიტი |  ჰონდურასი |  ჰონგ-კონგი | ||
ლიტერატურა |
- სპორტის ენციკლოპედია. თბილისი. 2006
- თენგიზ გიორგაძე. ქართული ჭადრკის მატიანე. თბილისი. განათლება. 1995.
- Шахматы. Энциклопедический словарь. Москва. изд. ,,Советская Энциклопедия’’ 1990
- МОК и международные спортивные обьединения. Москва. изд. „ФиС“ 1979
რესურსები ინტერნეტში |
- ოფიციალური საიტი
| ||||||
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- საერთაშორისო სპორტული ორგანიზაციები
- ჭადრაკი
- 1924 წელს დაარსებული ორგანიზაციები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"1.072","walltime":"2.063","ppvisitednodes":"value":7779,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":108927,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":20733,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":8,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":1,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":0,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":1,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 1662.313 1 -total"," 46.39% 771.210 94 თარგი:Country"," 45.57% 757.523 94 თარგი:Country_flagcountry"," 9.60% 159.639 1 თარგი:ავტორიტეტული_წყაროები"," 7.74% 128.673 38 თარგი:დროშა"," 4.62% 76.860 19 თარგი:Flag"," 2.65% 43.978 1 თარგი:ინფოდაფა_ორგანიზაცია"," 2.37% 39.368 1 თარგი:ინფოდაფა/*"," 2.05% 34.145 5 თარგი:Flagcountry"," 1.27% 21.032 57 თარგი:ქვეყნის_დროშა2"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.078","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":1375417,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1344","timestamp":"20190410225539","ttl":2592000,"transientcontent":false);mw.config.set("wgBackendResponseTime":181,"wgHostname":"mw1275"););
