ფილიპინები სექციების სია სახელწოდება | გეოგრაფია | ბუნება | ფლორა და ფაუნა | ისტორია | სახელმწიფო | დემოგრაფია | ეკონომიკა | მემკვიდრეობა | ლიტერატურა | რესურსები ინტერნეტში | სქოლიო | სანავიგაციო მენიუ14°35′ ჩ. გ. 121°00′ ა. გ. / 14.583° ჩ. გ. 121.000° ა. გ. / 14.583; 121.00014°38′ ჩ. გ. 121°02′ ა. გ. / 14.633° ჩ. გ. 121.033° ა. გ. / 14.633; 121.033Official website of the Republic of the Philippines (ოფიციალური ონლაინ გაზეთი)ფილიპინების სენატის ოფიციალური გვერდიწარმომადგენელთა პალატის ოფიციალური საიტიუმაღლესი სასამარტლოს ოფიციალური საიტიOfficial website of Bangko Sentral ng Pilipinas (ფილიპინების ცენტრალური ბანკი)ეროვნული განვითარების და ეკონომიკის გვერდიაგრიკულტურული სტატისტიკის ოფიციალური გვერდიფილიპინების ეროვნული პოლივიის ოფიციალური გვერდიტურიზმის დეპარტამენტის ოფიციალური გვერდიფილიპინების ტურისმის ონლაინ გზამკვლევიEast & Southeast Asia: PhilippinesPhilippines2014 Human Development Report SummaryMetro Manila Official WebsiteList of World's Largest CountriesPhilippines joyous as baby Chonalyn's arrival means population hits 100mPhilippine population officially hits 100 millionHistory of CebuThe Original People Power RevolutionDepartments and OfficesThe N-11: More Than an Acronym - Goldman SachsCIA World Factbook, Philippinesრრ
გასაახლებელი ინფოდაფაფილიპინებისამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნებიაზიის ქვეყნებიკუნძულოვანი სახელმწიფოებიინგლისურენოვანი ქვეყნებიგაეროს წევრი სახელმწიფოები
ტაგალ.ინგლ.ესპ.ტაგალ.ინგლ.ესპ.სახელმწიფოაზიაშიწყნარი ოკეანისლუსონივისაიასიმინდანაომანილაკენსონ-სიტიტაივანისაგანლუსონის სრუტითაასამხრეთ ჩინეთის ზღვავიეტნამისაგანსულუს ზღვაკალიმანტანისმალაიზიურიინდონეზიისსულავესის ზღვითააპალაუსაგანფილიპინების ზღვაეკვატორთანმიწისძვრატაიფუნიმე-7მე-12ავსტრონეზიელი ხალხებისფერნანდო მაგელანისფილიპე II-ისესპანეთის იმპერიისფილიპინების რევოლუციაფილიპინების პირველი რესპუბლიკაფილიპინებ-ამერიკის ომიმეორე მსოფლიო ომისგაერთიანებული ერების ორგანიზაციისმსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციისსამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაციისაზიის განვითარების ბანკისსამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაშიარქიპელაგისლუსონიმინდანაოსამარინეგროსიპალავანიპანაიმინდოროლეიტესებუბოჰოლიმასბატეფილიპინის ღარივულკანიაპორკინისსპილენძისმანგანუმისნიკელისკობალტისქრომისვერცხლისწყლისმადანიქვანახშირიბუნებრივი აირიჰავატაიფუნიძუძუმწოვრებიმაკაკებივივერებიXVI საუკუნემდესუმატრისშრივიჯაიასზონდის კუნძულებიდანXIVXVIმაჯაპაჰიტის იმპერიას156415721896აშშ1946198619871992ავღანეთიაზერბაიჯანიბაჰრეინიბანგლადეშიბჰუტანიბრუნეიკვიპროსიეგვიპტეერაყივიეტნამითურქეთითურქმენეთიინდოეთიინდონეზიაირანიისრაელიიაპონიაიემენიიორდანიაკამბოჯაკატარილაოსილიბანიმალაიზიამალდივის კუნძულებიმონღოლეთიმიანმარინეპალიომანიპაკისტანიპალესტინარუსეთისაქართველოსინგაპურისირიასომხეთიტაივანიტაილანდიტაჯიკეთიუზბეკეთიფილიპინებიქუვეითიყაზახეთიყირგიზეთიდამოკიდებული ტერიტორიაარცნობილი ქვეყნების სია
ბრუნეი
ვიეტნამი
ინდონეზია
კამბოჯა
ლაოსი
მალაიზია
მიანმარი
სინგაპური
ტაილანდი
ფილიპინები
(function()var node=document.getElementById("mw-dismissablenotice-anonplace");if(node)node.outerHTML="u003Cdiv class="mw-dismissable-notice"u003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-close"u003E[u003Ca tabindex="0" role="button"u003Eდამალვაu003C/au003E]u003C/divu003Eu003Cdiv class="mw-dismissable-notice-body"u003Eu003Cdiv id="localNotice" lang="ka" dir="ltr"u003Eu003Cdiv class="layout plainlinks" align="center"u003Eდაუკავშირდით ქართულ ვიკიპედიას u003Ca href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia" rel="nofollow"u003Eu003Cimg alt="Facebook icon.svg" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/14px-Facebook_icon.svg.png" decoding="async" width="14" height="14" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/21px-Facebook_icon.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Facebook_icon.svg/28px-Facebook_icon.svg.png 2x" data-file-width="256" data-file-height="256" /u003Eu003C/au003E u003Cbu003Eu003Ca rel="nofollow" class="external text" href="https://www.facebook.com/georgianwikipedia"u003EFacebooku003C/au003Eu003C/bu003E-ის ოფიციალურ გვერდზე!nu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid blue; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eu003Cimg alt="CEE Spring CEE.xcf" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/100px-CEE_Spring_CEE.xcf.png" decoding="async" width="100" height="65" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/150px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c3/CEE_Spring_CEE.xcf/200px-CEE_Spring_CEE.xcf.png 2x" data-file-width="548" data-file-height="356" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019"u003Eვიკიგაზაფხული 2019u003C/au003E დაიწყო! ჩაერთეთ ვიკიმარათონში და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Eu003Cbr /u003E(კონკურსში მონაწილეობამდე გაეცანით მის u003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:Wikimedia_CEE_Spring_2019/%E1%83%AC%E1%83%94%E1%83%A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98" title="ვიკიპედია:Wikimedia CEE Spring 2019/წესები"u003Eu003Cbu003Eწესებსu003C/bu003Eu003C/au003E)nu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003Cpu003Eu003Cbr /u003Enu003C/pu003Enu003Ctable class="messagebox standard-talk" style="font-size:100%; text-align:center; border:3px solid red; background-color:white;"u003Enu003Ctbodyu003Eu003Ctru003Enu003Ctdu003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eu003Cimg alt="UG-GE Wikipedia contest CBP.png" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/200px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png" decoding="async" width="200" height="81" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/300px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/eb/UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png/400px-UG-GE_Wikipedia_contest_CBP.png 2x" data-file-width="1270" data-file-height="512" /u003Eu003C/au003Enu003C/tdu003Enu003Ctd width="100%"u003Eu003Cbigu003Eu003Cbigu003E u003Cbu003E1 აპრილიდან - 31 მაისის ჩათვლით ჩაერთეთ u003Cbr /u003Eu003Ca href="/wiki/%E1%83%95%E1%83%98%E1%83%99%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%93%E1%83%98%E1%83%90:%E1%83%A1%E1%83%90%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98%E1%83%A1%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%A2%E1%83%A7%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9A%E1%83%9D_%E1%83%9B%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%9C%E1%83%98%E1%83%94%E1%83%A0%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%97%E1%83%90_%E1%83%99%E1%83%9D%E1%83%9C%E1%83%99%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%A1%E1%83%98_2019" title="ვიკიპედია:საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსი 2019"u003Eსაბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა კონკურსშიu003C/au003E!u003Cbr /u003E შექმენით სტატიები და მოიგეთ პრიზებიu003C/bu003Eu003C/bigu003Eu003C/bigu003Enu003C/tdu003Eu003C/tru003Eu003C/tbodyu003Eu003C/tableu003Enu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003Eu003C/divu003E";());
ფილიპინები
Jump to navigation
Jump to search
ფილიპინების რესპუბლიკა Repúbliká ng̃ Pilipinas Republic of the Philippines ფილიპინები | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
დევიზი: Maka-Diyos, Makatao, Makakalikasan, at Makabansa (ინგლ. „For God, People, Nature and Country“) ღმერთის, ხალხის, ბუნებისა და ქვეყნისათვის | ||||||
ჰიმნი: Lupang Hinirang | ||||||
 | ||||||
| დედაქალაქი | მანილა 14°35′ ჩ. გ. 121°00′ ა. გ. / 14.583° ჩ. გ. 121.000° ა. გ. / 14.583; 121.000 | |||||
| უდიდესი ქალაქი | კენსონ-სიტი 14°38′ ჩ. გ. 121°02′ ა. გ. / 14.633° ჩ. გ. 121.033° ა. გ. / 14.633; 121.033 | |||||
| ოფიციალური ენა | ფილიპინური, ინგლისური | |||||
| მთავრობა | საპრეზიდენტო რესპუბლიკა | |||||
| - | პრეზიდენტი | როდრიგო დუტერტე | ||||
| - | ვიცე-პრეზიდენტი | ლენი რობრედო | ||||
| ფართობი | ||||||
| - | სულ | 300 000 კმ2 (73-ე) | ||||
| - | წყალი (%) | 0.61[1] | ||||
| მოსახლეობა | ||||||
| - | 2015 შეფასებით | 102 459 400 (მე-12) | ||||
| - | 2010 აღწერა | 92 337 852 | ||||
| - | სიმჭიდროვე | 341,5 კაცი/კმ2 (43-ე) | ||||
მშპ (მუპ) | 2015 შეფასებით | |||||
| - | სულ | $751.770 მილიარდი[2] | ||||
| - | ერთ მოსახლეზე | $7,412[2] | ||||
აგი (2013) | 0.660[3] (საშუალო) (117-ე) | |||||
| ვალუტა | პესო ( PHP) | |||||
| დროის სარტყელი | UTC+08:00 | |||||
| ქვეყნის კოდი | PHL | |||||
| Internet TLD | .ph | |||||
| სატელეფონო კოდი | 63 | |||||
ფილიპინები (ტაგალ. Pilipinas, ინგლ. the Philippines, ესპ. Filipinas), ოფიციალურად ფილიპინების რესპუბლიკა (ტაგალ. Republika ng Pilipinas, ინგლ. Republic of the Philippines, ესპ. República de Filipinas) — სუვერენული, კუნძულოვანი სახელმწიფო სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, წყნარი ოკეანის დასავლეთ ნაწილში. ქვეყანა შედგება 7 107 კუნძულისაგან, რომლებიც სამ ძირითად გეოგრაფიულ ჯგუფად იყოფა: ლუსონი, ვისაიასი და მინდანაო. დედაქალაქია მანილა, მოსახლეობის მიხედვით კი უდიდესი ქალაქია კენსონ-სიტი, ორივე მათგანი მანილის მეტროპოლისის შემადგენლობაში შედის.[4]
ფილიპინები, ჩრდილოეთით, ტაივანისაგან ლუსონის სრუტითაა გამოყოფილი; დასავლეთით სამხრეთ ჩინეთის ზღვა საზღვრავს ვიეტნამისაგან; სამხრეთ-დასავლეთით სულუს ზღვა გამოყოფს კუნძულ კალიმანტანის მალაიზიური ნაწილისაგან; სამხრეთით ინდონეზიის კუნძულებისაგან სულავესის ზღვითაა გამოყოფილი, ხოლო აღმოსავლეთით კუნძულ-სახელმწიფო პალაუსაგან საზღვრავს ფილიპინების ზღვა. წყნაროკეანურ ცეცხლოვან რკალზე მდებარეობისა და ეკვატორთან სიახლოვის გამო, ფილიპინებისათვის დამახასიათებელია მიწისძვრა და ტაიფუნი, თუმცა ეს, ასევე, განაპირობებს ქვეყანაში უხვი ბუნებრივი რესურსებისა და მსოფლიო მნიშვნელობის ბიომრავალფეროვნების არსებობას. დაახლოებით 300 000 კმ² ფართობით ფილიპინები მსოფლიოში 72-ე ადგილს იკავებს.[5]
დაახლოებით 100 მილიონიანი მოსახლეობით[6][7] ქვეყანას აზიაში მე-7, ხოლო მსოფლიოში მე-12 ადგილი უკავია. 12 მილიონი ფილიპინელი საზღვარგარეთ ცხოვრობს და მსოფლიოში ერთ-ერთ უდიდეს დიასპორას ქმნის. ფილიპინები მრავალეროვანი და მულტიკულტურული ქვეყანაა. პრეისტორიულ ხანაში არქიპელაგზე ერთ-ერთი პირველი ნეგრიტოს ხალხი დასახლდა, რომელსაც ავსტრონეზიელი ხალხების მიგრაციული ტალღები მოჰყვა.[8] ჩინურ, მალაიურ, ინდურ და ისლამურ სახელმწიფოებთან ურთიერთობის შემდეგ ჩამოყალიბდა მრავალი ქვეყანა დატუების, რაჯების, სულთნებისა და ლაკანების მმართველობის ქვეშ.
1521 წელს აღმოსავლეთ სამარში, კუნძულ ჰომონჰონზე, ფერნანდო მაგელანის გამოჩენით აღინიშნა ესპანური კოლონიზაციის დასაწყისი. 1543 წელს ესპანელმა მკვლევარმა, რუი ლოპეს დე ვილიალობოსმა არქიპელაგს მეფე ფილიპე II-ის პატივსაცემად ლას ისლას ფილიპინასი (Las Islas Filipinas) უწოდა. 1565 წელს მეხიკოდან მიგელ ლოპეს დე ლეგასპის ჩამოსვლის შემდეგ, ფილიპინებზე დაარსდა პირველი ესპანური დასახლება.[9] არქიპელაგი ესპანეთის იმპერიის ნაწილი გახდა და მის შემადგენლობაში რჩებოდა 300 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში, რის შედეგადაც კათოლიციზმი ქვეყანაში დომინანტი რელიგია გახდა. ამ პერიოდის განმავლობაში მანილა აზიისა და ამერიკის დამაკავშირებელი მანილა-აკაპულკოს ტრანსწყნაროკეანური ვაჭრობის დასავლეთი ცენტრი გახდა.[10]
XIX-XX საუკუნეთა მიჯნაზე ერთმანეთს სწრაფად ენაცვლებოდნენ ფილიპინების რევოლუცია, მის შედეგად წარმოქმნილი ხანმოკლე ფილიპინების პირველი რესპუბლიკა და ფილიპინებ-ამერიკის ომი.[11] იაპონური ოკუპაციის გამოკლებით, აშშ 1945 წლამდე ინარჩუნებდა სუვერენიტეტს არქიპელაგზე. მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ ფილიპინები დამოუკიდებელ სახელმწიფოდ აღიარეს. აქედან მოყოლებული ქვეყანას ხშირად ჰქონია დემოკრატიის მშენებლობის ხმაურიანი გამოცდილება, რომელიც არაძალადობრივი რევოლუციის შედეგად დიქტატურის დამხობასაც მოიცავდა.[12]
დიდი მოსახლეობისა და ეკონომიკური პოტენციალის გამო ფილიპინები მსოფლიო პოლიტიკაში საშუალო ძალადაა მიჩნეული. ქვეყანა გაერთიანებული ერების ორგანიზაციის, მსოფლიო სავაჭრო ორგანიზაციის, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნების ასოციაციის, აზიურ-წყნაროკეანური ეკონომიკური თანამშრომლობის ფორუმისა და აღმოსავლეთ აზიის სამიტის დამფუძნებელი წევრია. იგი, ასევე, მასპინძლობს აზიის განვითარების ბანკის შტაბბინას.[13] ფილიპინები ითვლება განვითარებად ბაზრად და ახალინდუსტრიულ ქვეყნად,[14] რომელიც აგროკულტურულ სექტორზე დაფუძნებული ეკონომიკიდან, ძირითადად, მომსახურებასა და წარმოებაზე ორიენტირებულ ეკონომიკაზე გადასვლის პროცესშია.[15]
სექციების სია
1 სახელწოდება
2 გეოგრაფია
3 ბუნება
4 ფლორა და ფაუნა
5 ისტორია
6 სახელმწიფო
7 დემოგრაფია
8 ეკონომიკა
9 მემკვიდრეობა
10 ლიტერატურა
11 რესურსები ინტერნეტში
12 სქოლიო
სახელწოდება |
ოფიციალური: ფილიპინების რესპუბლიკა.
ეროვნული: Repúbliká ng̃ Pilipinas; Republic of the Philippines.
ეტიმოლოგია: ესპანეთის მეფის ფილიპ II-ის პატივსაცემად კუნძულებს ეს სახელი უწოდა ესპანელმა მოგზაურმა რ. ვილიალოვოსმა, როდესაც იგი 1542-1545 წლებში თავისი ექსპედიციით გადასხდა ნაპირზე.
გეოგრაფია |
სახელმწიფო სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, ფილიპინების არქიპელაგის კუნძულებზე, წყნარი ოკეანის დასავლეთ ნაწილში. არქიპელაგის 7100 კუნძულიდან უდიდესია 11 (ტერიტორიის 96 %) - ლუსონი, მინდანაო, სამარი, ნეგროსი, პალავანი, პანაი, მინდორო, ლეიტე, სებუ, ბოჰოლი, მასბატე.
ბუნება |
ფილიპინის კუნძულები დასავლეთ წყნაროკეანურ გეოსინკლინურ სარტყელში მდებარე კუნძულთა რკალების ნაწილია. იგი გადაჭიმულია 1800 კმ-ზე მეტ მანძილზე. უმთავრეს კუნძულთა სანაპირო ზოლი ძლიერ შეჭრილ-შემოჭრილია. აღმოსავლეთ სანაპიროს გაყოლებით გადის ფილიპინის ღარი. ჭარბობს მთიანი რელიეფი. საშუალო სიმაღლე 1500-2000 მ (მაქსიმალური 2953 მ - ვულკანი აპო კუნძულ მინდანაოზე). დამახასიათებელია ციცაბოკალთებიანი, ძლიერ დანაწევრებული, მოკლე მასივები და მოქმედი ვულკანები. მნიშვნელოვანი ფართობი უჭირავს დაბალმთიანეთს, მაღლობსა და პლატოებს, ტერიტორიის მცირე ნაწილი დაბლობია. სასარგებლო წიაღისეულიდან მოიპოვება რკინის, სპილენძის, მანგანუმის, ნიკელის, კობალტის, ქრომის, ვერცხლისწყლის მადანი, ქვანახშირი, ბუნებრივი აირი.
ჰავა ტერიტორიის დიდ ნაწილში ეკვატორულია, ჩრდილოეთით სუბ-ეკვატორული, მუსონური. ჰაერის ტემპერატურა სანაპიროზე მთელი წლის განმავლობაში 24-დან 28 °C-მდეა, მთაში მცირდება 15-17 °C-მდე. ტერიტორიის დიდ ნაწილში ნალექები 2000 მმ-ზე მეტია წელიწადში, ქედების განაპირა კალთებზე - 3500-4000 მმ, მთათაშუა ხეობებში და ზოგიერთ სამხრეთ კუნძულზე - 1000 მმ-ზე ნაკლებია. ყოველწლიურად, აგვისტო-ოქტომბერში, დაახლოებით 20-ჯერ აღინიშნება ტაიფუნი.
მდინარეები მოკლეა, წყალუხვი. მთავარი მდინარეებია: მინდანაო, აგუსანი, პამპანგა, აგნო, კაგაიანი. შედარებით დიდინ ტბებია ბაი, ლანაო და ტაალი. ნიადაგებიდან ჭარბობს ლატერიტული წითელმიწები და ყვითელმიწები, რომელთაც მთაში მთის წაბლა ნიადაგი ენაცვლება. ვულკანური მოქმედების რაიონში ვულკანური ნიადაგებია, მდინარეთა გაყოლებით - ალუვიური.
ფლორა და ფაუნა |
მცენარეულობა მდიდარი და მრავალფეროვანია. ფილიპინებზე დაახლოებით 10 000 სახეობის მცენარეა, აქედან დაახლოებით 40 % ენდემურია. ტყეს უჭირავს ქვეყნის ფართობის დაახლოებით 40 %, უმთავრესად მთაში. არქიპელაგის აღმოსავლეთ ნაწილში ჭარბობს მარადმწვანე, დასავლეთ ნაწილში ფოთოლმცვივანი ტყე. ცხოველთა სამყარო მიეკუთვნება ინდო-მალაის ზოოგეოგრაფიულ ოლქს. ფილიპინებზე არიან დიდი ძუძუმწოვრები. ბინადრობენ მაიმუნები (უმთავრესად მაკაკები), მფრინავი ძაღლები, ვივერები, ტყის კატები და სხვა. არის დაახლოებით 450 სახეობის ფრინველი. ბევრია ქვეწარმავალი. გარემომცველი წყლები მდიდარია თევზით (სარდინი, მაკრელი, თინუსი და სხვა).
ისტორია |
XVI საუკუნემდე ფილიპინების ისტორია ნაკლებადაა შესწავლილი. ზოგიერთი მონაცემით, ახ. წ. I ათასწლეულის II ნახევარში ფილიპინების მნიშვნელოვანი ნაწილი სუმატრის სახელმწიფო შრივიჯაიას გავლენის სფეროში შედიოდა. ამ პერიოდში ზონდის კუნძულებიდან ფილიპინებზე გადასახლდა მალაიელების დიდი ნაწილი. ისინი შეერივნენ ადგილობრივ მოსახლეობას. XIV-XVI საუკუნეებში ფილიპინების ნაწილი (არქიპელაგი სელუ, მინდანაო, ლუსონის ნაწილი) ნომინალურად ექვემდებარებოდა მაჯაპაჰიტის იმპერიას. XVI საუკუნისათვის ფილიპინების არქიპელაგის ტომები და ხალხები საზოგადოებრივი განვითარების სხვადასხვა საფეხურზე იმყოფებოდნენ. ყველაზე განვითარებული ფეოდალური სამთავროები იყო სებუს, პანაისა და ლუსონის კუნძულებსა და არქიპელაგ სულუზე. 1564-1572 წლებში ესპანელმა კოლონიზატორებმა დაიმორჩილეს ფილიპინების მნიშვნელოვანი ნაწილი. 1896 წელს დაიწყო ანტიესპანური აჯანყება. 1897 წელს შეიქმნა დამოუკიდებელი ფილიპინების რესპუბლიკა, თუმცა 1898 წლის 10 დეკემბერს ესპანეთსა და აშშ-ს შორის პარიზში ხელმოწერილი საზავო ხელშეკრულებით ესპანეთმა ფილიპინები აშშ-ს დაუთმო. 1899-1901 წწ-ში ამერიკელებმა ფილიპინები დაიკავეს. ფილიპინებმა აშშ-სგან დამოუკიდებლობა გამოაცხადა 1946 წელს. პრეზიდენტი ფერდინანდ მარკოსი დამხობილ იქნა კორასონ აკინოს სახალხო მოძრაობის მიერ (1986). 1987-1992 წლებში სამხედრო გადატრიალების 7 მცდელობა იყო, მაგრამ აკინომ შეინარჩუნა ხელისუფლება.
სახელმწიფო |
სახელმწიფო სისტემა: რესპუბლიკა.
სახელმწიფოს მეთაური: პრეზიდენტი გლორია მაკაპაგალ-აროიო (2001).
საკანონმდებლო ორგანო: ორპალატიანი პარლამენტი (24+214 წევრი).
ადმინისტრაციული დაყოფა: 73 რეგიონი და 61 ქალაქი.
დემოგრაფია |
მოსახლეობა - 87 857 473 (2005), მათ შორის ბისაია 41,7 %, ტაგალელი 23,9 %.
სახელმწიფო ენა: ტაგალოგი, ინგლისური.
რელიგია: კათოლიციზმი.
დედაქალაქი: მანილა (10 233).
ქალაქები: დავაო (912), სებუ (762), ბაკოლოდი (447).
ეკონომიკა |
რესურსები: საშენი ხე-ტყე, ნავთობი, ნიკელი, კობალტი, ვერცხლი, ოქრო, მარილი, სპილენძი.
ექსპორტი: ტანსაცმელი, ელექტრონული მოწყობილობანი, ქოქოსის ზეთი, ხე-ტყის მასალები.
ეროვნ. პროდუქტი - 88 მლრდ $.
ეროვნული შემოსავალი ერთ სულზე: 1.020 $.
ვალუტა: ფილიპინების პესო (PHP);
მემკვიდრეობა |
ბაროკოს სტილის ეკლესიები, ისტორიული ქალაქი ვიგანი, პუერტო პრინსესას მიწისქვეშა მდინარეების ეროვნული პარკი.
ლიტერატურა |
ქართული საბჭოთა ენციკლოპედია, ტ. 10, გვ. 303, თბ., 1986 წელი.
რესურსები ინტერნეტში |
- Official website of the Republic of the Philippines (ოფიციალური ონლაინ გაზეთი)
- ფილიპინების სენატის ოფიციალური გვერდი
- წარმომადგენელთა პალატის ოფიციალური საიტი
- უმაღლესი სასამარტლოს ოფიციალური საიტი
- Official website of Bangko Sentral ng Pilipinas (ფილიპინების ცენტრალური ბანკი)
- ეროვნული განვითარების და ეკონომიკის გვერდი
- აგრიკულტურული სტატისტიკის ოფიციალური გვერდი
- ფილიპინების ეროვნული პოლივიის ოფიციალური გვერდი
- ტურიზმის დეპარტამენტის ოფიციალური გვერდი
- ფილიპინების ტურისმის ონლაინ გზამკვლევი
სქოლიო |
↑ East & Southeast Asia: Philippines. The World Factbook. Central Intelligence Agency (October 28, 2009). წაკითხვის თარიღი: November 7, 2009.- ↑ 2.02.1Philippines. International Monetary Fund. წაკითხვის თარიღი: October 2014.
↑ 2014 Human Development Report Summary გვ. 21–25. United Nations Development Programme (2014). წაკითხვის თარიღი: July 27, 2014.
↑ Metro Manila Official Website
↑ List of World's Largest Countries
↑ Philippines joyous as baby Chonalyn's arrival means population hits 100m. the Guardian.
↑ Philippine population officially hits 100 million. Rappler.
↑ Isidore Dyen (1965). "A Lexicostatistical Classification of the Austronesian Languages". Internationald Journal of American Linguistics, Memoir 19: 38–46.
↑ History of Cebu. Cebu City Tour. წაკითხვის თარიღი: February 22, 2013.
↑ Kane, Herb Kawainui (1996). "The Manila Galleons", რედ. Bob Dye: Hawai Chronicles: Island History from the Pages of Honolulu Magazine. Honolulu: University of Hawaii Press, გვ. 25–32. ISBN 0-8248-1829-6.
↑ Constantino, R (1975) The Philippines: a Past Revisited. Quezon City: Tala Pub. Services.
↑ The Original People Power Revolution. QUARTET p. 77. წაკითხვის თარიღი: February 28, 2008.
↑ admin. Departments and Offices. http://www.adb.org.+წაკითხვის თარიღი: 2015-11-26.
↑ The N-11: More Than an Acronym - Goldman Sachs
↑ CIA World Factbook, Philippines, Retrieved May 15, 2009.
| |||||
| |||||
აღმოსავლეთი ტიმორი
პაპუა-ახალი გვინეა(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.log.warn("Gadget "ReferenceTooltips" was not loaded. Please migrate it to use ResourceLoader. See u003Chttps://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A1%E1%83%9E%E1%83%94%E1%83%AA%E1%83%98%E1%83%90%E1%83%9A%E1%83%A3%E1%83%A0%E1%83%98:Gadgetsu003E."););
კატეგორია:
- გასაახლებელი ინფოდაფა
- ფილიპინები
- სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ქვეყნები
- აზიის ქვეყნები
- კუნძულოვანი სახელმწიფოები
- ინგლისურენოვანი ქვეყნები
- გაეროს წევრი სახელმწიფოები
(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgPageParseReport":"limitreport":"cputime":"0.352","walltime":"0.506","ppvisitednodes":"value":4826,"limit":1000000,"ppgeneratednodes":"value":0,"limit":1500000,"postexpandincludesize":"value":114290,"limit":2097152,"templateargumentsize":"value":44304,"limit":2097152,"expansiondepth":"value":15,"limit":40,"expensivefunctioncount":"value":7,"limit":500,"unstrip-depth":"value":0,"limit":20,"unstrip-size":"value":8310,"limit":5000000,"entityaccesscount":"value":0,"limit":400,"timingprofile":["100.00% 368.872 1 -total"," 34.36% 126.749 2 თარგი:ნავდაფა"," 29.08% 107.266 1 თარგი:ინფოდაფა_ქვეყანა"," 24.55% 90.559 1 თარგი:სქოლიო"," 23.05% 85.029 1 თარგი:სამხრეთ-აღმოსავლეთ_აზიის_ქვეყნების_ასოციაციის_წევრები"," 19.54% 72.079 12 თარგი:დროშა"," 14.23% 52.472 1 თარგი:აზიის_ქვეყნები"," 8.51% 31.409 1 თარგი:Cite_journal"," 6.12% 22.583 1 თარგი:Citation/core"," 5.43% 20.027 1 თარგი:Br_separated_entries"],"scribunto":"limitreport-timeusage":"value":"0.009","limit":"10.000","limitreport-memusage":"value":794567,"limit":52428800,"cachereport":"origin":"mw1263","timestamp":"20190409152737","ttl":2592000,"transientcontent":false););"@context":"https://schema.org","@type":"Article","name":"u10e4u10d8u10dau10d8u10deu10d8u10dcu10d4u10d1u10d8","url":"https://ka.wikipedia.org/wiki/%E1%83%A4%E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98%E1%83%9E%E1%83%98%E1%83%9C%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98","sameAs":"http://www.wikidata.org/entity/Q928","mainEntity":"http://www.wikidata.org/entity/Q928","author":"@type":"Organization","name":"Contributors to Wikimedia projects","publisher":"@type":"Organization","name":"Wikimedia Foundation, Inc.","logo":"@type":"ImageObject","url":"https://www.wikimedia.org/static/images/wmf-hor-googpub.png","datePublished":"2005-08-23T15:32:56Z","image":"https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/99/Flag_of_the_Philippines.svg"(window.RLQ=window.RLQ||[]).push(function()mw.config.set("wgBackendResponseTime":190,"wgHostname":"mw1325"););
